Internet Değişim Noktası (IDN)

İnternet Değişim Noktaları (IDN) veya İngilizce kısaltması ile IXP (Internet Exchange Point), İnternet altyapısında önemli bir bileşendir. Bunu bir nevi “İnternetin Kavşakları” olarak da adlandırabiliriz.

İnternet Değişim Noktası nedir?

İnternet değişim noktası (IDN), İnternet Servis Sağlayıcılarının (İSS’ler), içerik sağlayıcıların ve İnternet altyapı şirketlerinin birbirleriyle bağlantı kurdukları fiziksel bir konumdur. Ağ sağlayıcılarının kendi ağlarının dışında geçişi (trafik değişimini) paylaşmalarına izin verir. Şirketler, bir IXP konumunun içinde yer alarak, diğer katılımcı ağlardan gelen geçişe giden yolları kısaltabilir, böylece gecikmeyi azaltabilir (hızlandırır), gidiş-dönüş süresini iyileştirebilir ve potansiyel olarak maliyetleri azaltabilir.

İnternet Değişim Noktaları sayesinde ağlar, bir veya daha fazla üçüncü taraf ağları yerine doğrudan altyapıları aracılığıyla birbirine bağlanır.

Dünyadaki IDN’ler

2022 mart itibariyle dünyada 825 tane IDN bulunur. Bunların bir listesine burayı tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Türkiye’nin IDN tarihine ise Burayı tıklayarak ulaşabilirsiniz.

İnternet Değişim Noktalarının başlıca avantajları

İnternet Değişim Noktalarını kullanmanın birçok avantajı vardır, ancak en önemlileri şunlardır: maliyet azaltma, gecikme ve bant genişliği iyileştirmeleri ve yönlendirme verimliliğinde ve hata toleransında artış.

Maliyet azaltma

Bu tür altyapı sayesinde, bir ISP’nin bağlantı sağlayıcısına sağlaması gereken trafik payı azalır; ve maliyetleri de öyle. Bu altyapı üzerinden geçen trafik genellikle hiçbir tarafça faturalandırılmaz; bir bağlantı sağlayıcısının ağında ne olacağının aksine.

Gecikme ve bant genişliği iyileştirmeleri

Bu doğrudan ara bağlantı, verilerin bir ağdan diğerine gitmek için bir şehirden diğerine (hatta ülke veya kıta dışına) seyahat etmesini de engeller. Böylece gecikmeyi azaltır. Ancak, hepsi bu değil. Özellikle uzun mesafeli bağlantıların çok gelişmiş olmadığı alanlarda hız önemli ölçüde artar. Genel olarak, bir İnternet Değişim Noktası, nokta içindeki iki komşu ISP’nin istemcileri arasındaki bant genişliğini önemli ölçüde artırır.

İnternet Değişim Noktası nasıl çalışır?

İnternet Değişim Noktalarının işleyişini ve mevcut bağlantı hızlarındaki önemini anlamak için, interneti kullanırken kendimizi kullanıcının yerine koymak uygun olacaktır. Ağda gezinebilen bir bilgisayarın veya cihazın önünde olduğumuzda ve bir web sitesini ziyaret etmek için bir istek başlattığımızda, bu istek, verilerin bulunduğu sunucuya giden bir veri paketi oluşturur. Bu makine talebi işler ve bilgileri döndürür.

Sorun şu ki, ISS’nin her zaman istenen içeriği alması gereken makineyle doğrudan bir bağlantısı yoktur. Dolayısıyla bu makinaya nasıl ulaşılacağını bulması gerekir. Eğer yolun üzerinde bir “IDN” yoksa, o makinanın yer aldığı ağa da bağlı değil ise, o ağın bağlı olduğu diğer ağı ya da ağları bulması gerekir. Başka deyişle,  hedefine ulaşmak için alternatif bir yol bulabilmelidir. 

İnternet Değişim Noktaları ise bu rotayı kısaltır. Kavşak görevi görür. 

[1] IXPs