Reklam Tanımlayıcılar (IDFA ya da GAID)

Reklam kimliği (ID), reklamverenlerin Iphone ya da Android cihazlarda ya da Facebook’ta kullanıcı reklam etkinliğini anonim olarak izlemelerine olanak tanıyan bir cihaz tanımlayıcısıdır. 

İlk olarak Apple’ın 2012’de oluşturduğu standart bir cihaz tanımlayıcısı olarak hayatımıza girdi. Google’ın Android cihazlar için Google Reklam Kimliği veya GAID adı verilen kendi sürümü vardır.

Şöyle özetlenebilir;

• Apple Reklam Verme Kimliği (IDFA): Apple’ın iOS kapsamında reklamlar çerçevesinde sağladığı bir reklam verme kimliğidir
• Android Reklam Verme Kimliği (GAID): Google’ın Android kapsamında sağladığı bir reklam verme kimliğidir
• Facebook Uygulama Kullanıcı Kimlikleri: Facebook SDK aracılığıyla çekilebilen ve uygulamayı kullanan kişilere ilişkin kimliklerdir.

Reklam kimliği, web’deki üçüncü taraf çerez (cookie) uygulamasına benzer olarak düşünülebilir.

Reklamverenler, belirli bir web tarayıcısının bir kullanıcısının çeşitli web sitelerindeki reklamları üzerinde hangi eylemleri gerçekleştirdiğini bilmek için üçüncü taraf çerezleri kullanır. IDFA/GAID ya da Facebook reklam kimliği benzer bir şey yapar: reklamverenlerin bir reklamın bir uygulamada ne zaman görüntülendiğini veya tıklandığını ve bir reklamın ne zaman bir dönüşüme neden olduğunu bilmesine yardımcı olur.

Neden Çerez Yerine IDFA/GAID Kullanılır?

Önceleri mobil cihazlarda da, masaüstü web tarayıcılarında aynı işlevi gören çerezler (cookie) kullanılıyordu. Çünkü mobil veri kullanımı yoğun değildi. Ancak, çerezler mobil dünyada iyi çalışmıyor. Çünkü mobil uygulamanın içinde değil, web tarayıcılarında çalışıyorlar. Cep telefonunda web sayfalarında gezinti yerine uygulama kullananların (gazeteyi uygulamadan okuyan ya da oyun oynayan) rekklam etkinliği olmaz ya da ölçülemez. Ek olarak, çerezlerin tipik olarak kısa ömürleri vardır. Yani yaklaşık bir ila otuz gün arasında.

Dolayısıyla, iOS cihazlarda IDFA ve Android cihazlarda GAID kullanılmaya başlandı.

IDFA ve GAID –çerezlerin aksine– yarı kalıcı cihaz tanımlayıcılarıdır. Kullanıcılar cihaz ayarlarında bir işlem yapmadıkça değişmezler –ki çok az kullanıcı işlem yapar–. Dolayısıyla reklam kimlikleri, en azından kısmen reklam etkileşim verilerine dayanan kalıcı ve anonimleştirilmiş bir tüketici profili için iyi bir temel sunabilir.

Kişisel Mahremiyet Sorunu

Hem GAID, hem de IDFA aslında gizlilik odaklı tanımlayıcılardır. İlk ortaya konulduğunda, verileri anonimleştirerek kullanmayı hedeflemişlerdi.

Reklam tanımlayıcılar oluşturulmadan önce, reklamverenler bu kalıcı ve değiştirilemez cihaz kimliğini kullanarak telefonlardaki etkinliği izleyebiliyordu. Reklam kimlikleri daha fazla tüketici seçimi ve gizliliği sağladı çünkü insanlar bunu kapatabilir veya değerini değiştirebilir – bunların hiçbiri kalıcı bir cihaz kimliği ile mümkün değildir.

Ama reklam tanımlayıcılarının zamanla kötüye kullanımının artması ile GAID ve IDFA gibi reklam tanımlayıcılarının önemli gizlilik ihlallerine neden olabileceğine dair artan bir endişe var. Bu nedenle GDPR ve CCPA (California Tüketici Gizlilik Yasası) gibi yasalar, pazarlamacıların verileri nasıl toplayıp kullanabileceğini sınırladı. 

GAID veya Android Nasıl Çalışır?

Tüketiciler, bir uygulamadaki bir başlığa tıklamak, bir uygulamada video oynatmak veya bir uygulama yüklemek gibi reklamlar nedeniyle işlem yaptığında, reklam ağları iOS ya da Android reklam kimliğini kullanarak, reklam nedeniyle gerçekleşen tüketici eylemi hakkında bilgi sağlar. Buna ilişkilendirme denir ve eylemleri veya dönüşümleri uyarıcılarla veya reklamlarla ilişkilendirir.

Reklamveren Kimliği, bir pazarlamacının, geçmişte mobil cihazlarında işlem yapmış belirli kişileri hedeflemesine veya uygulamalarında en yüksek etkileşimde bulunan kullanıcılar gibi başkalarını bulmasına da olanak tanır.

Bu tür bireysel hedefleme, programatik medya ve sosyal medya reklamcılığının uygulamaların pazarlanması için popülerliği arttıkça giderek daha yaygın hale geldi.

Veriler daha sonra bir kullanıcının hangi uygulama içi etkinlikleri tetiklediği gibi bilgileri keşfetmek için kullanılabilir. IDFA ve GAID, kanalın IDFA/GAID izleme sunması ve reklamverenin de başarılı bir şekilde etkileşimde bulunan kullanıcıları izlemesi koşuluyla, kullanıcıların bir mobil reklam kampanyasıyla ne zaman etkileşimde bulunduğunu da belirleyebilir. Böyle bir durumda, IDFA/GAID, belirli kullanıcıların ödeme ve ilişkilendirme amacıyla bir reklamı tıklayıp tıklamadığını belirleyebilir .

Reklam Tanımlayıcılar Nasıl Engellenir?

Apple, kullanıcıların izlenmek istemediklerini göstermeleri için bir yol sundu. ‘Reklam izlemeyi sınırla’ (veya LAT) adı verilen bir seçeneği etkinleştirdiğinizde , kullanıcı bilgileri boş olarak gösterilebilir ve bu nedenle bu kullanıcılara hedeflenmiş reklamlar gösterilemez. 

GAID’e “Google – Reklamlar” altındaki ayarlar menüsünden ulaşılabilir. Ayrıca tanımlayıcı kimlik sıfırlanabilir ve reklam kişiselleştirme iptal edilebilirler.