PRISM Olayı

PRISM, ABD Ulusal Güvenlik Ajansı’nın (NSA) çeşitli internet şirketlerinden kullanıcılar hakkında bilgi toplamak için kullandığı yazılımın kod adıdır. Program ayrıca SIGAD US-984XN adıyla da bilinir.

Nasıl Ortaya Çıktı

Prism olayı Edward Snowden’in 2013 haziran ayında ortaya döktüğü NSA belgeleri ile ortaya çıktı. İlk olarak İngiliz The Guardian gazetesinde Glenn Greenwald tarafından yayınlanan belgelerde, ABD’de ulusal güvenlik kurumları olan NSA ve FBI, 9 en büyük internet firmasının merkezi sunucuları üzerinden doğrudan, sesli ya da videolu konuşmalar, fotoğraflar, emailler, dökümanlar ve bağlantı loglarını alıyorlar ve böylece istedikleri kişilerin tüm faaliyetlerini takip edebildikleri anlaşılmıştı^[1].

NSA’in Microsoft, Yahoo, Google, Facebook, PalTalk, AOL, Skype, YouTube ve Apple sunucularına doğrudan bağlanarak bilgi topladığı ve takip için kullanılan programın kod adının PRISM olduğu raporlanıyor. Bu kamuoyu tarafından o güne kadar bilinen bir program değildi.

PRISM yazılımının Dış İstihbarat Gözetleme Mahkemesinin zorlamasıyla eski başkan Bush’un döneminde başlayıp 2007 yılında yerel gözetim programı çerçevesinde devreye alındığı belirtiliyor.

2007’de “Amerika’yı Koruma Yasası” ve 2008’de FISA Değişiklik Yasası sonucunda, Kongre özel şirketlerin Amerikan istihbarat sürecinde gönüllü olarak işbirliği yapmalarını zorluyor. PRISM ile ilk işbirliğinin Microsoft ile başladığı görülüyor. Ancak PRISM konusunda kanun yapıcıların gizlilik yemini ettiği belirtiliyor.

Neden Prism Sorun Taşıyor?

Prism yazılımının temel sorunu, Amerikan hükümetinin sadece yabancı vatandaşlar ve ülkeler hakkında değil, kendi ülkesi ve vatandaşları konusunda casusluk yaptığının ortaya çıkması oldu.

İnsan Hakları ve Amerikan anayasası (aslında aynıları Türkiye için de geçerli) çerçevesinde, bir insanın iletişimin takibi için suç şüphesi olması ve bu suç şüphesinin bir mahkeme tarafından dinleme kararına çevrilmesi gerekli. Ancak 11 eylül sonrasında, ABD bu konularda “güvenlik” bahanesini öne sürüyor ve insan hakları ile anayasaya aykırı uygulamaları yürütüyor.

Tepkiler

Konu ortaya çıkınca, internet özgürlükçüleri ve insan hakları aktivistleri tepki gösterdi. İnternetin altyapısını organize eden ve bakımını sağlayan “İnternet Mühendislik Görev Gücü” Prism tarafından takip edilmeyi zorlaştıracağı mesajı verdi^[2]

Arkasından Avrupa Birliği, konuyla ilgili olarak ABD’den hesap sordu ve takip edilen vatandaşları ile bilgiler konusunda açıklama istedi ^[3]

2016’da açığa çıkan bilgiler Prism’in sadece toplu değil, hedefli olarak da çalışabildiğini göstermişti ^[4]

Linkler

1. NSA Prism program taps in to user data of Apple, Google and others
2. IETF, “Prism’in Takip Edemeyeceği Bir İnternet” Sözü Verdi
3. Avrupa Komisyonu Prism ile Toplanan Veri Konusunda ABD’den Bilgi İstiyor
4. Prism (NSA) Kişileri Hedef Alabiliyor; Tespit Edilen İlk Hedef Tony Fullman