nic.tr
Nic.tr (“.tr” Alan Adları) Yönetimi, 1991 yılında alınan yetki ile dünya çapında “.tr” alan adı tahsis etme yetkisine sahip olan kuruluştur. 7 mayıs 2019 itibariyle bu yetki, ICANN’in onayı ile 5809 sayılı kanun çerçevesinde BTK’ya geçmiştir.
İçindekiler
Nasıl Çalışıyordu?
“.tr” alan adı işlemleri için gerekli olan politika ve prosedürler, 1991-1998 yılları arasında, ODTÜ – Bilgi İşlem Daire Başkanlığı’nca oluşturulmuş ve uygulanmıştır. Alan adı tahsisi işleri ve gerekli olan destek ve danışmanlık hizmeti (hızla artan işlemler ve yönetim yükü nedeniyle) 1998 yılından itibaren Nic.tr (“.tr” Alan Adları) Yönetimi tarafından sağlanıyordu. Nic.tr (“.tr” Alan Adları) Yönetimi ODTÜ – Enformatik Enstitüsü binasında yerleşikti.
Sorumlular
- Proje Yöneticisi : Dr. Attila ÖZGİT
- İdari Grup Yöneticisi : Banu ACARTÜRK (CAMGÖZOĞLU)
- Teknik Grup Yöneticisi : Kadir ERDOĞAN
DNS Çalışma Grubu
Nic.tr (“.tr” Alan Adları) Yönetimi’nde güçler ayrılığı ilkesini uygulamak ve alan adı dağıtımında “yasama”, “yürütme” ve “yargı” işlevlerini ayırmak adına 2000 yılında Ulaştırma Bakanlığı, Internet Kurulu’ na bağlı olarak çalışan, sektör temsilcilerinin yer aldığı ve 11 kurumsal üyeden oluşan “DNS Çalışma Grubu” oluşturmuştur.
Bu bağlamda, 2000 yılından bu yana DNS Çalışma Grubu politika ve kuralları belirleme (yasama işlevi), ODTÜ ise tahsis (yürütme) işlevini yerine getirmektedir. Söz konusu çalışma grubu, alan adları konusunda kamuoyunun katkı ve görüşlerini almak, çok sesli bir ortamda değerlendirme yapmak, Türkiye’de İnternet Alan Adları’nın sağlıklı gelişmesi için temel öneriler oluşturmak ve bu önerileri Alan Adı Yönetimi (ODTÜ)’ne ileterek uygulanmalarını sağlamak amacıyla görev yapmaktadır.
Uyuşmazlıkları Çözüm Mekanizması (UÇM)
Internet kullanımındaki hızlı artış ve beraberinde ortaya çıkan elektronik ticaretteki gelişmelerle birlikte, alan adlarının önem ve fonksiyonu her geçen gün daha çok artmakta, bu ise alan adları üzerindeki uyuşmazlıkları ortaya çıkarmaktadır. Bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de alan adlarına ilişkin uyuşmazlıklar son yıllarda artış göstermekte, bu uyuşmazlıkların çözümüne yönelik olarak gerek uluslararası gerekse ulusal düzeyde tedbirler alınmaya, kurallar oluşturulmaya çalışılmaktadır. Güçler ayrılığı ilkesinin diğer bir işlevi, dünyadaki örneklerine benzer bir anlayışla, Uyuşmazlıkları Çözüm Mekanizması (UÇM)’dır. UÇM’ nin oluşturulmasına yönelik çalışmalar, halen DNS Çalışma Grubu koordinatörlüğünde devam etmektedir.
nic.tr Görevleri
- “.tr” uzantılı alan adı başvurusunda bulunan yurt içi/yurt dışı tüm kurum, kuruluş ve şahısların, alan adı başvurularını değerlendirmek ve uygun olan başvuruların tahsis işlemlerini sonuçlandırmak,
- Mevcut alan adları ile ilgili gerekli olan veya talep edilen idari, mali ve teknik işlemleri gerçekleştirmek,
- Tüm alan adı işlemleri sırasında telefon, mesaj ve e-posta aracılığı ile destek vermek.
Tarihçe
1991: Türkiye internet’e bağlanmış ve ICANN & ODTÜ “.tr” alan adı Dağıtımı başlamıştır.
1997: 30 Nisan 1997 tarihinden itibaren, mil.tr uzantılı alan adı, T.C. askeri kurum ve kuruluşlarına tahsis edilmektedir.
1998: ODTÜ- BİDB tarafından tüm Türkiye için tutulmakta olan DNS (Domain Name System) kayıtlarına başvuruları kolaylaştırmak adına, WWW üzerinden etkileşimli olarak alınan başvuru sistemini geliştirmek amacıyla 2 yeni alan adı sunumcusu devreye sokulmuştur.
16 Haziran 1998 tarihi itibariyle gen.tr (genel kullanım alan adı) başvuruları kabul edilmeye başlamıştır.
1 Temmuz 1998 tarihi itibariyle nom.tr (kişisel alan adı) başvuruları da kabul edilmeye başlanmıştır.
1999: Alan adı tanımlamaların daha hızlı ve organize yapılmasını sağlamak amacıyla yeni bir veritabanı oluşturulması çalışması başlatılmıştır. 1999 sonu itibarı ile, ODTÜ’ye kayıt ettirilmiş bulunan 14.477 adet alan adı tanımı bulunmaktadır.
2000: 2 Kasım 2000 tarihinde, kamuoyunun katkı ve görüşlerini almak, çok sesli bir ortamda değerlendirme yapmak, Türkiye’de İnternet Alan Adları’nın sağlıklı gelişmesi için temel öneriler oluşturmak ve bu önerileri Alan Adı Yönetimi (ODTÜ)’ne ileterek uygulanmalarını sağlamak amacıyla DNS Çalışma Grubu (DÇG) kurulmuştur.
2003: 26 Mayıs 2003 tarihinde nic.tr alan adları sahipliğinin güvenliğini esas alan, kullanışlı, web-tabanlı elektronik bir sisteme geçiş yapmıştır. Yeni sisteme geçiş öncesi toplam alan adı sayısı, 45.494 adettir.
İlk av.tr (mesleki kullanım alan adı) uzantılı alan adı 29 Eylül 2003 tarihinde tahsis edilmiştir.
2004: 8 Aralık 2004 tarihi itibariyle dr.tr (mesleki kullanım alan adı) başvuruları kabul edilmeye başlamıştır.
2005: 25-26 Haziran 2005 tarihlerinde, toplumun ilgili kesimlerinden Uyumsuzlukları Çözüm Mekanizması (UÇM) oluşturulmasına yönelik görüş alış-verişinde bulunabilmek amacı ile DNS Çalışma Grubu (DÇG) tarafından çalışma toplantıları düzenlenmiştir.
2006: 04 Aralık 2006’da Türkçe karekterli alan adları tahsisi başlamıştır.
2007: 10 Ekim 2007’de, Nic.tr CENTR (Council of European National Top-Level Domain Registries) tam üyelik başvurusu kabul edilmiştir.
2008: 30 Mayıs 2008 tarihinden itibaren, tsk.tr uzantılı alan adı tahsis edilmektedir.
6 Eylül 2008 tarihinde “.tr” uzantılı alan adları mevcut kurallar dahilinde ve “Registry-Registrar (Kayıt otoritesi – Kayıt operatörü)” iş modeli uygulamaları ile tahsis edilmeye başlanmıştır.
17 Kasım 2008 tarihinde biz.tr, info.tr ve tv.tr uzantıları belgesiz olarak tahsis edilmeye başlanmıştır.
2010: 1 Ocak 2010 tarihinde mil.tr uzantılı alan adları tahsisi durdurulmuştur.
Bağlı Kayıt Operatörleri
2008 yılında ilgili kriterleri sağlayan 13 (onüç) firma ile “.tr” Alan Adları için Kayıt Otoritesi – Kayıt Operatörü (Registry – Registrar) Yetkilendirme ve Alan Adı Satışı Sözleşmesi” imzalandı.
- Beril Teknoloji Bilişim İnşaat Tic. ve San. Ltd. Şti. (dns.com.tr)
- Çizgi Telekomünikasyon Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.
- Doruk Bilişim Teknolojiler Ltd. Şti.
- FBS Bilişim Çözümleri Tic. Ltd. Şti. (ISIMTESCIL.NET)
- Hosting İnternet Hizmetleri San. ve Tic. A.Ş. (SadeceHosting.com)
- İHS Kurumsal Teknoloji Hizmetleri Anonim Şirketi
- İşnet Elektronik Bilgi Üretim, Dağıtım Ticaret ve İletişim Hizmetleri A.Ş.
- Kriweb İnternet Hizmetleri A.Ş
- Niobe Telekomünikasyon Bilişim Teknolojileri Yazılım Danışmanlık San. ve Tic. Ltd. Şti.
- Türkticaret.Net Yazılım Hizmetleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Turkticaret.Net)